Verbouwingen en de rol van de architect

Op 10 augustus jl. heb ik een stuk geschreven over praktische tips voor particuliere opdrachtgevers die een verbouwing overwegen. Voor Kees van der Hoeven (@kavander op Twitter) was mijn blog aanleiding om te reageren:

Het woord 'architect' komt slechts één keer voor in jouw tekst, en dan nog in combinatie met 'eventueel'. Dat is wel erg mager vind je niet? Een goede architect kan namelijk welhaast alle problemen (die je in je stuk behandelt) voorkomen.

Nou is dit voor een architect ook wel een beetje pleiten voor eigen parochie maar niettemin: alle reden om op zijn reactie te antwoorden.

Bij onze verbouwing hebben wij beperkt gebruik gemaakt van een architect. Achteraf gezien hadden wij wel mazzel: de aannemers met wie we hebben gewerkt hebben mooi werk geleverd. Nou heb ik enige kennis over de bouw en kon ik gebruik maken van mensen in mijn netwerk en familie die ons hebben ondersteund, maar dat had ook zomaar anders uit kunnen pakken. Uit mijn praktijk ken ik de voorbeelden van particuliere opdrachtgevers die al veel geld kwijt waren aan hun aannemer, en er vervolgens mee werden geconfronteerd dat de aannemer failliet was of was gevlogen en dat het door de aannemer uitgevoerde werk opnieuw moest worden uitgevoerd. Daar kan een architect zeker in helpen, ook als je zelf gevoel hebt bij gewenste indeling en materialisatie.

Waar kan een architect (onder meer) mee helpen?

1. Het inschatten van de begroting van de aannemer. Voor een consument (ook voor mij) is het op waarde schatten van de kosten van een bouw haast onbegonnen werk. Daarin kan een architect, eventueel met een bouwkostendeskundige, echt een meerwaarde zijn;
2. De organisatie van de bouw. Dat is uiteraard ook over te laten aan de aannemer, maar als je werkt met nevenaannemers is dat al lastig. Daarnaast kan een architect beter inschatten of de bouw in een normaal tempo verloopt. Dan hebben we het nog niet eens over praktische dingen als het beleggen en voorzitten van bouwvergaderingen (zodat die enigszins gestructureerd verlopen) en de vastlegging van de gemaakte afspraken;
3. Controle van de overeenkomst. Kan uiteraard ook door een jurist/advocaat maar dat is ook wel een beetje grof geschut voor een particuliere verbouwing. De architect heeft weet van het juiste gebruik van algemene voorwaarden en het vastleggen van afspraken;
4. Controle van de uitvoering. Ik ben in mijn praktijk allerlei zaken tegen gekomen die een architect had kunnen voorkomen: 1) gebruik van andere materialen dan overeengekomen, 2) wapening voor de vloer die niet op de juiste wijze was gevlochten (na faillissement moest de vloer worden gesloopt en opnieuw opgebouwd), 3) verkeerde gipsplaten in de natte ruimte, gipsplaten die waren geniet in plaats van geschroefd en nog voor oplevering naar beneden kwamen, 4) aanpassingen aan dragende muren zonder dat dat op goede wijze was ondervangen door een latei, 5) niet-dragende kozijnen die als dragend waren aangebracht, waardoor de constructie op spanning kwam te staan. Het zijn maar enkele voorbeelden van problemen bij verbouwingen die particuliere opdrachtgevers tienduizenden Euro's hebben gekost;
5. Het aanspreken van de aannemer. Dat is, weet ik uit eigen ervaring, voor een ander makkelijker dan voor jezelf. Een architect weet wanneer de aannemer aangesproken moet worden op de kwaliteit van werk of de voortgang van de werkzaamheden. De meeste particuliere opdrachtgevers vinden het lastig om dat zelf te doen. Het is menselijk om de relatie goed proberen te houden. Daarnaast ontbreekt de particuliere opdrachtgever vaak aan bouwkundige kennis: het is vaak best lastig om de zin en de onzin van wat de aannemer zegt, van elkaar te onderscheiden.

Als het goed is ziet de architect daarnaast mogelijkheden in een bestaande woning, die jij als particuliere opdrachtgever niet hebt gezien. Mogelijkheden waardoor de indeling wordt verbeterd. De architect houdt de nieuwe trends in de gaten waar het gaat om bouwproducten. Mogelijkheden die het uiteindelijke resultaat beter, mooier en handiger in het gebruik kunnen maken.

Een qua kennis en ervaring stevige architect had de geschillen over verbouwingen die ik in mijn praktijk ben tegengekomen, zeker kunnen voorkomen.